08/03/2022 Dudok in Groningen

In opdracht van de gemeente Groningen werken we aan dit prachtige Rijksmonument aan de Turfsingel: Een door Willem Dudok ontworpen tankstation.

Dudok ontwierp in opdracht van Esso in 1953 een gestandaardiseerd tankstation. Tot 1967 zouden er in Nederland 112 van worden gebouwd. Toen na de Tweede Wereldoorlog zelfstandige benzinestations langs de Nederlandse wegen ontstonden, namen de bekende aardoliemaatschappijen gerenommeerde architecten in de arm. Waaronder dus W.M. Dudok. Zijn opdracht was een zo transparant mogelijk station te ontwerpen dat ook ’s nachts als blikvanger zou functioneren. Hij ontwierp een V-vormig dak dat op twee taps toelopende, platte betonnen kolommen rust. Met daartussen een transparante kubus van glas en staal.

Het station aan de Turfsingel in Groningen werd in 1954 gebouwd. Daarmee is het een vroeg voorbeeld van dit gestandaardiseerde ontwerp. Van al deze tankstations zijn er nog maar twee over. Dit is de enige die nog op zijn originele plek staat, en tot enkele jaren geleden ook daadwerkelijk in gebruik was als tankstation. Maar het gebouw is om nog een reden bijzonder: Van al deze gebouwtjes is het de enige met een grote afwijking van de standaardmodellen. Het is namelijk ontworpen met een geïntegreerd netstation. De helft van de gevels is hierdoor gesloten, bedekt met stalen platen. En dus juist niet transparant zoals Dudok en Esso voor ogen hadden. Dat dit zeer tegen de zin van Dudok was maakt het niet minder bijzonder, het is onderdeel van het verhaal van dit specifieke gebouw.

Het tankstation werd in 2010 een Rijksmonument en in 2013 werd het gekozen tot mooiste naoorlogse gebouw van Groningen: https://architectenweb.nl/nieuws/artikel.aspx?ID=32411